Inleiding
Dit programma is geen inhoudelijk beleidsprogramma maar vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording is het onderdeel algemene (dekkings)middelen een verplicht begrotingsonderdeel. In dit deel worden onder andere de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente verantwoord. Ten dele staat deze informatie ook bij de paragrafen.
Begroot vs Realisatie
Lasten
Begroot vs Realisatie
Baten
Programmadoelstelling
De strategische doelstelling van dit programma is "het hebben van een duurzaam gezonde financiële huishouding voor de gemeente". Deze strategische doelstelling beslaat de gehele concernbegroting, in dit programma wordt dit expliciet verwoord en zichtbaar gemaakt. Wij streven jaarlijks naar repressief toezicht (het standaard toezicht) van de provinciaal toezichthouder.
In 2017 heeft de provincie geconcludeerd dat de gemeente Venlo aan de voorwaarden van meerjarig repressief toezicht voldoet (standaard toezichtkader).
Beoordeling van de financiële positie en de strategische doelstelling vindt plaats aan de hand van de vier concrete doelstellingen elk voorzien van één of meerdere kengetallen. Schematisch ziet dit er als volgt uit:
De beoordeling van de financiële positie is geen doel op zich en moet altijd bezien worden in het licht van de totale maatschappelijke opgave van de stad. Het te bereiken maatschappelijk rendement en de bijdrage aan de inhoudelijke beleidsdoelstellingen zijn hierbij van evident belang. De financiële positie is ondersteunend aan het afwegingsproces en moet het bestuur helpen verantwoorde keuzes te kunnen maken voor de (middel)lange termijn. Afwegingen waarbij in de jaarrekening op alle terreinen verantwoording wordt afgelegd op basis van de 3 W-vragen: wat hebben we bereikt? Wat hebben we daarvoor gedaan? Wat heeft het gekost?
De begroting 2017 was weliswaar sluitend, door de ontwikkelingen in het sociaal domein, sluit de jaarrekening met een substantieel nadelig resultaat van € 23,2 miljoen. Over o.a. de ontwikkelingen met betrekking tot de financiële huishouding, de substantiële impact en verslechtering van onze financiële positie en de aanpak hiervan heeft u besluiten genomen bij de tussentijdse rapportages VoRaP 2017, FinRaP 2017 en de begroting 2018 inclusief de eerste (meerjarige)begrotingswijziging in december 2017. In de samenvatting 'financieel' is uitgebreid ingegaan op de beoordeling en de conclusie met betrekking tot de financiële positie.
Indicator | JR 2016 | JR 2017 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | ||||
Provinciaal toezicht (meerjarig repressief) | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 | ||||
Wij streven jaarlijks naar repressief toezicht (het standaard toezicht) van de provinciaal toezichthouder. Dit wordt aangeduid met de waarde 1,00 (preventief toezicht heeft de waarde 0,00). |
Doelen & Prestaties
Algemeen
- Afronding implementatie van gewijzigde wet- en regelgeving in het kader van de vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Voor versterking van de positie van de gemeenteraad is het BBV vernieuwd en gewijzigd.
- Implementatie van de Vennootschapsbelasting voor overheidsbedrijven. In 2018 zal de afronding plaatsvinden.
- De ontwikkelingen rondom de landelijke discussie rondom het stelsel van de financiële verhoudingen tussen Rijk en gemeenten en de verdeling van het gemeentefonds zijn nauwlettend gevolgd en hierover bent u geïnformeerd in de instrumenten van de P&C cyclus en raadinformatiebrief gemeentefonds.
Materieel en structureel sluitende (meerjarenbegroting)
- De jaarrekening 2017 sluit met een negatief rekeningsaldo van € 23,2 miljoen. Het negatieve resultaat zal ten laste gebracht worden van de algemene reserve. Bij de vaststelling van de begroting 2018-2021 heeft u onder andere het besluit genomen tot een herstructurering van het eigen vermogen waarbij de algemene reserve wordt aangevuld met ruim € 30 miljoen ten laste van de bestemmingsreserve kapitaallasten;
- Het resultaat budgettair kader sociaal domein bedraagt € 24,9 miljoen negatief. Het volledige bedrag is onderdeel van het gepresenteerde tekort dat ten laste gebracht wordt van de algemene reserve;
- De uitkeringen uit het gemeentefonds zijn ingezet als algemeen dekkingsmiddel;
- Monitoring van de realisatie van de vastgestelde bezuinigingstaakstellingen is onderdeel van de P&C cyclus. De niet realiseerbare bezuinigingstaakstellingen zijn behandeld bij de kadernota, VoRaP, Begroting en de FinRaP;
- Specifieke rijksbezuinigingen zijn doorgezet naar de doelgroep of gemeenschap;
- Specifiek toe te rekenen bezuinigingen en efficiencykortingen welke concreet het gevolg zijn van taakmutaties zijn doorvertaald ten laste van de beleidsposten in de begroting. Rijksbezuinigingen en efficiencykortingen die 'teruggedraaid' zijn, zijn 'teruggegeven' aan het betreffende beleidsterrein;
- Toepassing van de budgettaire spelregels;
- In de paragraaf financiering wordt standaard een paragraaf opgenomen inzake de resultaten van verwerving derde geldstromen.
Het beschikbaar hebben van voldoende middelen (weerstandscapaciteit) voor het opvangen van de geïdentificeerde risico's, waarbij de risicobereidheid is: "Venlo is geen risicomijdende gemeente"
- Risico's en het identificeren van nieuwe risico's is standaard onderdeel bij de instrumenten van de P&C cyclus waarbij ook gekeken wordt naar de effectiviteit van de genomen risicostrategie;
- De weerstandsratio bedraagt 0,01 en bevindt zicht onder de streefwaarde van >=1,0. Bij de begrotingsbehandeling 2018- 2021 (november 2017) en de eerste begrotingswijziging (december 2017) is besloten:
- de begrotingsoverschotten 2019-2021 te storten in de algemene reserve ter versterking van het (weerstands)vermogen;
- bestemmen van alle incidentele en structurele overschotten enerzijds ter versterking van het weerstandsvermogen (minimaal ≥ 1,0) en anderzijds ter versterking van de solvabiliteitsratio (streefwaarde ≥ 20%);
- herstructurering van het eigen vermogen waarbij de algemene reserve wordt aangevuld met ruim € 30 miljoen ten laste van de bestemmingsreserve kapitaallasten.
- In de paragraaf bedrijfsvoering wordt nader ingegaan op het programma verbetering bedrijfsvoering. Op basis van de prioritering is actualisatie van de nota weerstandsvermogen en risicomanagement doorgeschoven.
De (meerjaren)begroting is voldoende wendbaar om tijdig te kunnen anticiperen op nieuwe ontwikkelingen
- Voor de beoordeling van de wendbaarheid van de begroting wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten en baten. Indien de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is er sprake van een hogere wendbaarheid. De jaarrekening laat zien dat de structurele lasten niet gedekt worden door structurele baten (-5,3%). Verwachting is dat deze vanaf het jaar 2019 gaat voldoen aan de streefwaarde (≥ 0%);
- Het kapitaallastenplafond is niet overschreden;
- Bijdrage geleverd aan de landelijke lobby en discussie tot flexibilisering van inkomstenbronnen en herziening van de financiële verhoudingen Rijk - gemeenten.
De schuldpositie van de gemeente bevindt zich op een acceptabel niveau
- Er zijn in 2017 geen nieuwe langlopende leningen aangetrokken. De investeringsuitgaven zijn gefinancierd vanuit de beschikbare financieringsmiddelen;
- Wij gaan behoudend om met het verstrekken van leningen aan derden. In 2017 is er per saldo € 19 miljoen ontvangen aan aflossingen door derden.
- Het kapitaallastenplafond is niet overschreden;
- Het liquiditeitenbeheer heeft plaatsgevonden door monitoring van de liquiditeitspositie en sturing op liquiditeitsprognoses;
- In de paragraaf bedrijfsvoering wordt nader ingegaan op het programma verbetering bedrijfsvoering. Op basis van de prioritering is actualisatie van het beleidskader investeringsbeleid en 'verstrekken van leningen en garanties' doorgeschoven. Zowel de processen als de bestuurlijke informatievoorziening is in 2017 op deze onderdelen verbeterd en verder geïmplementeerd;
- De structurele taakstelling op de kapitaallasten van € 250.000 is in 2017 concreet ingevuld en gerealiseerd bij de VoRaP en Begroting;
- De schuldquotes (84% en 75%) en het kengetal grondexploitatie (5%) bevinden zich in positieve zin onder de door uw raad vastgestelde streefwaarden en onder de VNG afgegeven richtlijn. De solvabiliteitsratio bevindt zich in negatieve zin ver onder de door uw raad vastgestelde streefwaarde en bevindt zich aan de zeer lage kant (9%, waarbij de streefwaarde is vastgesteld op ≥20%).
Financiën
Programma 12: Algemene middelen
bedragen x €1.000
Begroting na wijziging 2017 | Rekening | % | Verschil | |
Baten | 253.141 | 261.464 | 103% | 8.323 |
Lasten | 41.456 | 48.889 | 118% | -7.433 |
Saldo baten en lasten | 211.685 | 212.575 | 100% | 890 |
Onttrekkingen aan reserves (baten) | 4.053 | 3.568 | 88% | -485 |
Toevoegingen aan reserves (lasten) | 906 | 831 | 92% | 75 |
Saldo na verrekening met reserves | 3.147 | 2.737 | 87% | -410 |
Totaal resultaat programma 12 | 214.832 | 215.312 | 100% | 480 |
Een nadere toelichting op bovenstaande tabel is opgenomen in hoofdstuk 4.1.12.
Overzicht algemene dekkingsmiddelen | ||||
bedragen x 1.000 | ||||
Begroting na wijziging 2017 | Rekening 2017 | % | Verschil | |
Baten | ||||
Financiering | 4.996 | 5.898 | 118% | 902 |
Integr.uitkering.soc.domein | 96.628 | 96.628 | 100% | |
Lokale heffingen | 36.084 | 36.191 | 100% | 107 |
Overheadkosten | 572 | 5.656 | 989% | 5.084 |
Overige alg dekkingsmiddelen | 4.053 | 3.569 | 88% | -484 |
Uitkeringen gemeentefonds | 114.861 | 117.089 | 102% | 2.228 |
Totaal Baten | 257.194 | 265.032 | 103% | 7.838 |
Lasten | ||||
Financiering | 2.003 | 3.354 | 167% | 1.351 |
Lokale heffingen | 1.372 | 1.463 | 107% | 91 |
Overheadkosten | 36.367 | 42.961 | 118% | 6.594 |
Overige alg dekkingsmiddelen | 2.186 | 1.941 | 89% | -245 |
Post onvoorzien | 434 | 0% | -434 | |
Vennootschapsbelasting | ||||
Totaal lasten | 42.362 | 49.720 | 117% | 7.358 |
Saldo algemene dekkingsmiddelen | 214.832 | 215.312 | 100% | 480 |
Onvoorzien
Conform de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen bedraagt de post onvoorzien bij de primitieve begroting jaarlijks € 538.500. Met de vaststelling van voornoemde nota is tevens een beleidsuitgangspunt voor de post Onvoorzien vastgesteld: de onttrekkingen uit de post Onvoorzien zijn direct gekoppeld aan de effectuering van de geïdentificeerde risico’s.
Onderstaand de specificatie van de aanwending van de post onvoorzien:
Raadsvergadering | Besluit | Omschrijving | Programma | Bedrag |
---|---|---|---|---|
10-11-2017 | RB 2017-48 | Aanschaf 3 flexibele camera's (uitbreiding) | 2 | € 15.000 |
(303 Voortgangsrapportage 2017) | ||||
10-11-2017 | RB 2017-48 | Vooronderzoek raad Q4 | 1 | € 89.100 |
(323 Voortgangsrapportage 2017) | ||||
Totaal | € 104.100 |